Wat hebben de Beemsterpolder en het rijstveld achter Villa Buddha met elkaar gemeen?

Beiden groen, u hebt gelijk, er groeit wat op, ook gelijk maar de echte overeenkomst is; Ze staan beiden op de werelderfgoed lijst van de Unesco. Onlangs is de Subak opgenomen als waardevol cultureel erfgoed van de wereld.  Hiermee worden de rijstvelden beter beschermd tegen de oprukkende bebouwing en het sociale systeem van planning en waterdistributie in stand gehouden.

De Subak is als onze Waterschappen alleen zonder Dijkgraaf maar wel met dijkbewaking. Niet bij storm maar een voortdurende controle op de dijkjes is er wel. Het werkt zo:

Op een hoog punt op de berg begint een stroompje water, de regen hoog in de berg zorgt voor regelmatige aanvoer. Honderden jaren geleden is men begonnen op de heuvelhellingen telkens weer vlakke stukjes grond te creëren. Op zo’n strook werd dan rijst geplant en bevloeid met het water van het stroompje. Rijst op Bali groeit in 3 a 4 maanden van korrel tot oogstbare rijst. Lage dijkjes omzomen het veldje en houden het water vast. Kleine gootjes zorgen er voor dat het veldje naast of voor weer bevloeid wordt, Enz. Enz.

Telkens weer een stukje land en water, maar wie krijgt nu het water want veel stroompjes zijn er niet altijd. Dat regelt de Subak. Daar wordt over vergaderd. Een plan gemaakt. Rijstboer Putu krijgt water hoger in de bergen en steeds lager tot in Lokapaksa vlak bij zee is er water, ook voor boer Ketut blijft er voldoende over als je niet allemaal gelijktijdig de schuiven openzet bovenop de berg.

En niet gelijktijdig de rijst inzaait. Want rijst heeft na het zaaien het meeste water nodig. Ca. 1 maand voor oogsten is er veel minder water nodig en daarom is er een Subak.  De Subak wordt samengesteld uit de dorpelingen die belang hebben bij de rijstproductie en vormen een sociaal planbureau op kleine schaal.

Maar een Subak is meer. Ook religieuze zaken worden gecoordineert. Juridische zaken worden getoetst aan de oude reglementen en er wordt recht gesproken aangaande zaken die het de Subak betreffen.

Het praathuis van de Lokapaksa Subak staat aan het begin van het weggetje naar de villa’s, het erfgoed der Balinezen is heel dichtbij.

Meer weten over de subak?